Такога нуднага і адказнага працэсу як інстытуцыялізацыя беларускае кіно пазбягала заўсёды. Немалую ролю ў тым адыграла цэнтралізацыя і бюракратызацыя кіно: сістэма заточаная пад манапольнасць і марнасць ініцыятываў. Але цяпер, каб застацца на месцы, трэба бегчы ўдвая хутчэй – для элементарнага самазахавання. Слоўца “незалежная” ў назве кінаакадэміі падказвае, што ў аб’яднанні заклалі адразу і раз’яднанне, нагадвае пра залежных. Найменні ў беларускім кіно і раней не асабліва апісвалі сітуацыі. Цяпер да таго ж усе яны азначаюць трошку іншае, чымся раней.Змянілася найперш аснова, ад якой не залежаць незалежныя: пасля пратэстаў і пачатку вайны гэта злачынны рэжым. Тым часам, праўда, незалежнае кіно пачало пакрысе ператварацца ў эмігранцкае і прыкладае шмат высілкаў, каб супрацьстаяць гэтаму ці хаця б каб звацца інакш
. Іншыя незалежныя прыпынілі дзейнасць і засталіся без магчымасцяў увогуле здымаць кіно (і гэты статус таксама патрабуе новага слоўца). Залежныя значна разрэдзіліся, але сталі залежаць татальна. І больш ніякага ўзаемадзеяння, якое раней было звычайнаю справай і для найнезалежнейшых з незалежных. Беларускае кіно перажывае распад знаёмага ўладкавання і намагаецца зафіксавацца, перазбіраючы найменні. Цяжка.Павіншаваўшы незалежных кінематаграфістаў з Днём кіно, свайго ўнёску да міфалагізацыі гэтай часткі супольнасці дадала Святлана Ціханоўская (і, вядома, падзел падмацавала). Сярод іншага спадарыня Святлана сказала: “Беларускага кіно павінна быць болей. Як у Беларусі, дзе сёння цэнзура не дазваляе з’яўляцца новаму, так і ўва ўсім свеце!”Калі вы не ў курсе, вызначэнне, што ёсць беларускім кіно і ці можа звацца беларускім кіно, фінансаванае іншаю краінай і знятае ў іншай краіне грамадзянамі іншай краіны, заўсёды было трыгерам для супольнасці і дасюль абмяркоўваецца. Запомнім прапанаваны адказ: беларускім лічыць усё. Паглядзім, як будзе цягам года – двух.